– ...co wybierasz chleb, sól czy pana młodego?
– Chleb, sól i pana młodego, żeby robił na niego.
Wesele, jak wszystkie, a jednak inne. Kołbielskie.
Region kołbielski, położony jest w dolinie Świdra od Woli Karczewskiej po Dłużew. Ten uroczy krajobrazowo teren, gdzie można znaleźć perły mazowieckiej architektury drewnianej, zachęca do wycieczek rowerowych i pieszych. Wijący się wśród zieleni Świder, ze swoim spokojnym i wartkim nurtem na zmianę, przyciąga wielu amatorów kajakarstwa.
Etnograficznie kołbielszczyzna zachowała odrębność względem pozostałych regionów Mazowsza, a dzięki twórcom ludowym, zespołom i pasjonatom kultura kołbielska jest ciągle obecna w naszym życiu. W Izbie Regionalnej w Gliniance można zobaczyć tradycyjne przedmioty codziennego użytku, narzędzia i ludowe zdobnictwo. W wielu domach znaleźć można sorce, zapaski i trzewiki. Od 2006 roku, co trzy lata, w Gimnazjum w Kołbieli uczniowie przedstawiają „wesele kołbielskie”.
Zrękowiny...
...słowniki tłumaczą jako zaręczyny, jednak bardziej przypominały umowę handlową, niż romantyczne przyrzeczenia kochanków.
Pomysł kiełkował już dawno – ocalić, utrwalić, nie zapomnieć, a idea to podstawa. Potem wystarczy przekonać władze lokalne do wsparcia, namówić sponsorów, zaprosić wszystkie zespoły ludowe z powiatu do współpracy, znaleźć odtwórców głównych ról, reżysera, ekipę filmową, dograć terminy i... gotowe.
Ach, jeszcze napisać scenariusz, bez tego ani rusz.
...będzie wesele!!!
Z tradycyjnymi obrzędami zaślubin na ziemi kołbielskiej postanowili zmierzyć się twórcy filmu „Wesele Kołbielskie”. Z inicjatywy Stowarzyszenia Kultury Mazowsza powstał fabularyzowany, w którym występują wyłącznie amatorzy i zespoły ludowe. Wszyscy mieszkają w powiecie otwockim. Inicjatorami i autorami scenariusza są Andrzej Kamiński i Aneta Bartnicka, reżyserii podjął się Michał Piskorski.
Przygotowania do sceny ubierania Panny Młodej
Trzy pracowite dni w lipcu. Wola Dłużewska – dom panny młodej. Zaloty, śmigus-dyngus. Rudzienko, by zrobić pranie w Świdrze, koniecznie kijankami. Głupianka i bajanie, bujanie po kołbielskich polach, na Jościach, gdzie wybija magiczne źródełko, a św. Anna leczy.
Trzeciego dnia Glinianka. Izba Regionalna zagrała wnętrze domu weselnego.
Ubieranie panny młodej
W izbie niebieskiej nakręcono sceny przygotowań panny młodej. Przyśpiewki weselne, śpiewane przez glinieckie Koło Gospodyń towarzyszyły druhnom podczas ubierania Panny Młodej. W izbie zielonej zaaranżowano wnętrze chaty Pana Młodego.
We wrześniu jeszcze jeden dzień zdjęciowy, czy może noc. W Karczmie Człekówka, przy suto zastawionych stołach, tańczono i śpiewano do białego rana, jak na wesele przystało.
Oj w sieni, w sieni między beczkami
Stoi łóżeczko z poduszeczkami,
Na tym łóżeczku białe nakrycie,
Już się skończyło panieńskie życie
Oczepiny
Całowałeś nieraz, w sieni przy drabinie,
a teraz pocałuj przy całej rodzinie.
Niech tu przyjdą wszystkie ciotki, co robiły na nas plotki,
Wesela się spodziewały i na wianek odkładały.
Jeszcze wianek nie skończony, bo talerzyk nie stłuczony,
trzeba wódki ponalewać i młodym sto lat zaśpiewać.
Kucharki gotowały pysznie, lecz pod nos podtykały chochlę, a kto nie zapłacił, pachnących frykasów nie skosztował.
Zbieranie „na kucharki”
Pląsy z panną młodą, przyniosą szczęście każdemu. Cóż, gdy z pustym trzosem nie potańczysz.
Od najmłodszego do najstarszego, życzmy im wszystkiego najlepszego!
Premiera odbyła się 9 listopada 2012 w Młodzieżowym Domu Kultury w Otwocku. Film został gorąco przyjęty przez widzów. Spotkali się tu wszyscy aktorzy-weselnicy i zupełnie jak na weselnych poprawinach, śpiewom i pląsom nie było końca.
Film polecam jako dokument o tradycjach naszego regionu, ale też jako wspomnienie z dzieciństwa, czy młodości, bo wiele osób pamięta jeszcze dwu- i trzydniowe wesela. Tradycje, które udało się uwiecznić, to nie wszystko. Być może ważniejszy jest fakt, że po raz pierwszy ludzie z całego powiatu pracowali wspólnie. W filmie wystąpiły wszystkie zespoły ludowe z powiatu otwockiego: Koło Gospodyń Wiejskich z Glinianki, Zespół „Mlądz”, Koło Gospodyń Wiejskich z Rudzienka, Zespół „Kądziołeczka” z Osiecka, Zespół „Wiejskie Klimaty” z Gliny, Dziecięcy Zespół „Kajducki” z Kołbieli, Kapela Ptasińskiego z Wielgolasu oraz Kapela Pana Niziołka. Wszyscy aktorzy są mieszkańcami powiatu otwockiego.
Więcej o folklorze kołbielskim dowiecie się na stronie:
Film zrealizowany został pod patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika. Patronat medialny: „Linia Otwocka” i „Co słychać”.
A.S.
